Przejdź do zawartości

Jeff Daniels

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jeff Daniels
Ilustracja
Jeff Daniels (2018)
Imię i nazwisko

Jeffrey Warren Daniels

Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1955
Athens, w stanie Georgia

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, muzyk, dramatopisarz

Współmałżonek

Kathleen Rosemary Treado (od 1979)

Lata aktywności

od 1977

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Jeff Daniels, właśc. Jeffrey Warren Daniels (ur. 19 lutego 1955 w Athens) – amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy, muzyk i dramatopisarz.

Stał się znany z ról w filmach takich jak Dzika namiętność (Something Wild, 1986), Czułe słówka (Terms of Endearment, 1983) i Głupi i głupszy (Dumb & Dumber, 1994)[1]. W filmie Woody’ego Allena Purpurowa róża z Kairu (The Purple Rose of Cairo, 1985) grał podwójną rolę i zebrał entuzjastyczne recenzje[2]. Założył teatr w swoim rodzinnym mieście w Chelsea w Michigan i nazwał go na cześć tego filmu – Purple Rose Theatre. Napisał jedenaście sztuk teatralnych.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Athens, w stanie Georgia w rodzinie metodystów jako syn Marjorie J. (z domu Ferguson) i Roberta Lee „Boba” Danielsa (1929–2012)[3]. Dorastał w Chelsea w Michigan, gdzie jego ojciec był właścicielem miejscowego składu materiałów drzewnych The Chelsea Lumber Company[4]. Jego rodzina miała pochodzenie angielskie, szkockie, irlandzkie i niemieckie[5]. Uczęszczał do Central Michigan University[6] i jednocześnie latem 1976 brał udział w rocznym programie teatralnym. Studiował na Eastern Michigan University[7]. Następnie przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie w 1979 związał się z grupą teatralną The Shortchanged Review w inauguracyjnym sezonie Second Stage Theatre.

Kariera sceniczna

[edytuj | edytuj kod]

Swoją karierę teatralną rozpoczął na off-Broadwayu występując w sztukach takich jak Farma (The Farm, 1976) jako Arthur, Moje życie (My Life, 1977) w roli młodego Eddiego z Williamem Hurtem, Lulu Franka Wedekinda (1978) jako Schwarz i Pan Hunidei oraz Two from the Late Show (1978) jako siostrzeniec (Brontozaur). W 1977 na Broadwayu podczas realizacji Gemini z Dannym Aiello pełnił funkcję asystenta menadżera sceny, a wkrótce zastąpił aktorów sztuki i w latach 1977–1981 występował jako Randy Hastings, Herschel Weinberger i Francis Geminiani[8]. Za rolę Jeda Jenkinsa w broadwayowskiej komedii Piątego lipca (Fifth of July, 1980–1982) z Christopherem Reeve’em zdobył nominację do nagrody Drama Desk w kategorii „Wybitny aktor drugoplanowy w sztuce teatralnej”. W off-broadwayowskim przedstawieniu Antona Czechowa Trzy siostry (1982) z Dianne Wiest wystąpił jako Andrzej Sergiejewicz Prozorow – brat tytułowych trzech sióstr. W 1983 został uhonorowany nagrodą Obie i był ponownie nominowany do nagrody Drama Desk w kategorii „Wybitny aktor w sztuce teatralnej” za rolę Joe Bonhama w monodramie off-broadwayowskim Daltona Trumbo Johnny poszedł na wojnę (Johnny Got His Gun)[9]. Za występ w sztuce Lanforda Wilsona Lemon Sky (1986) z Cynthią Nixon był nominowany do nagrody Drama Desk. Grał potem w broadwaypwskich produkcjach: Piątego lipca (Fifth of July, 1980–1982), Złoty wiek (The Golden Age, 1984) i Sekwojowa kurtyna (Redwood Curtain, 1993).

W 1991 założył regionalny teatr Purple Rose Theater Company w Chelsea[10] i napisał jedenaście sztuk.

Był trzykrotnie nominowany do Tony Award na Broadwayu: w 2009 jako Alan w sztuce Yasminy Rezy Bóg mordu z Hope Davis, Jamesem Gandolfinim i Marcią Gay Harden, w 2016 za rolę Raya w duodramie Blackbird w reż. Joe Mantello z Michelle Williams[11] oraz w 2019 za postać Atticusa Fincha, głównego bohatera powieści Zabić drozda (1960) autorstwa amerykańskiej pisarki Harper Lee[12].

Kariera ekranowa

[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy pojawił się na szklanym ekranie w biograficznym dramacie wojennym CBS Pogłoska o wojnie (A Rumor of War, 1980) u boku Keitha Carradine’a, Briana Dennehy’ego i Stacy’ego Keacha. Rok potem zadebiutował na kinowym ekranie w dramacie Miloša Formana Ragtime (Ragtime, 1981) z udziałem Jamesa Cagneya i Brada Dourifa. Po zagraniu egoistycznego męża w melodramacie Jamesa L. Brooksa Czułe słówka (Terms of Endearment, 1983) z Debrą Winger, Shirley MacLaine i Jackiem Nicholsonem, stworzył znakomitą podwójną rolę prostodusznego archeologa Toma Baxtera, który schodzi z ekranu na widownię i zakłamanego filmowego amanta Gila Shepherda w komedii romantycznej Woody’ego Allena Purpurowa róża z Kairu (The Purple Rose of Cairo, 1985), za którą zdobył nominację do nagrody Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu. Postać nieśmiałego urzędnika młodego „yuppie”, symbolu uporządkowanej i pracowitej Ameryki, którego życie do góry nogami przewraca rozrywkowa Lulu (Melanie Griffith) w czarnej komedii Jonathana Demme’a Dzika namiętność (Something Wild, 1986) przyniosła mu drugą nominację do nagrody Złotego Globu[13].

Za kreację doktora Rossa Jenningsa w komedii fantastycznonaukowej Arachnofobia (1990) odebrał nagrodę Saturna jako najlepszy aktor[13]. Jego występ jako Harry Dunne w duecie z Jimem Carreyem w komedii Głupi i głupszy (Dumb & Dumber, 1994) był nominowany do nagrody MTV Movie i Teen Choice Awards dla najlepszego duetu ekranowego. Jako Bill Johnson w komediodramacie Gary’ego Rossa Miasteczko Pleasantville (Pleasantville, 1998) zdobył nominację do Nagrody Satelity w kategorii „Najlepszy aktor drugoplanowy w filmie komediowym lub musicalu”. Kolejną nominację do Złotego Globu dostał za rolę intelektualnego snoba, który uważa siebie za wielkiego pisarza w komediodramacie Walka żywiołów (The Squid and the Whale, 2005)[13]. Rola Lewisa w dramacie kryminalnym Świadek bez pamięci (The Lookout, 2007) przyniosła mu nominację do Nagrody Satelity w kategorii „Najlepszy aktor dramatyczny w dramacie”. Był ponownie nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym i dwukrotnie do Nagrody Satelity w kategorii „Najlepszy aktor dramatyczny w dramacie” jako Will McAvoy w serialu HBO Newsroom (2012–2014)[13]. Jako John O’Neill w miniserialu platformy internetowej Hulu The Looming Tower (2018) zdobył nominację do Nagrody Satelity w kategorii „Najlepszy aktor w miniserialu i serialu limitowanym lub w filmie telewizyjnym”. Był nominowany do Złotego Globu w kategorii „Najlepszy aktor w serialu limitowanym, serialu antologicznym lub filmie telewizyjnym” za rolę Jamesa Comeya w telewizyjnym dramacie politycznym Showtime The Comey Rule (2020)[13].

Działalność muzyczna

[edytuj | edytuj kod]

Zrealizował cztery albumy ze swoich koncertów: Jeff Daniels Live and Unplugged (2004), Live At The Purple Rose (2009), Grandfather’s Hat (2012) i Days Like These (2014)[14].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

13 lipca 1979 ożenił się ze swoją koleżanką ze szkoły średniej Kathleen Rosemary Treado[15]. Mają troje dzieci: dwóch synów – Benjamina (ur. 1984) i Lucasa (ur. 1987) oraz córkę Nellie (ur. 1990).

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Filmy kinowe

[edytuj | edytuj kod]

Seriale TV

[edytuj | edytuj kod]
  • 2024: Facet z zasadami (A Man in Full) jako Charlie Croker
  • 2017: Godless jako Frank Griffin
  • 2012: The Newsroom
  • 1993: Frasier jako Doug
  • 1988: Tanner '88 jako Park Ranger
  • 1987: Trying Times jako Jim
  • 1980: Oderwać (Breaking Away)
  • 1980: Hawaje Pięć-O (Hawaii Five-O) jako Neal Forrester

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Jeff Daniels. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-07-17]. (ang.).
  2. ↑ Sandra Brennan: Jeff Daniels Biography. AllMovie. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  3. ↑ Robert Lee Daniels (1929-2012). Find A Grave Memorial. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  4. ↑ Alan Miller: Jeff Daniels on living in Michigan: 'I'm very happy there'. Lansing State Journal, 6 sierpnia 2014. [dostęp 2017-07-17]. (ang.).
  5. ↑ Jeff Daniels What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  6. ↑ Jeff Daniels Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  7. ↑ Jeff Daniels Biography. TV.com. [dostęp 2017-07-17]. (ang.).
  8. ↑ Jeff Daniels. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  9. ↑ Jeff Daniels. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  10. ↑ History – The Purple Rose Theatre Company. purplerosetheatre.org. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-27)]. (ang.).
  11. ↑ Jeff Daniels: Jeff Daniels on the Terror of Returning to ‘Blackbird’. „The New York Times”, 3 marca 2016. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  12. ↑ Michael Paulson: Ed Harris to Succeed Jeff Daniels in ‘To Kill a Mockingbird’ on Broadway. „The New York Times”, 13 czerwca 2019. [dostęp 2019-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-27)]. (ang.).
  13. ↑ a b c d e Jeff Daniels Awards. AllMovie. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).
  14. ↑ Jeff Daniels w bazie Discogs.com (ang.)
  15. ↑ Jeff Daniels Biography (1955-). Film Reference. [dostęp 2021-05-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeff_Daniels&oldid=73762747”